چگالی
مقدار جرم موجود در واحد حجم ماده است که
آنرا با علامت اختصاری ρ نشان میدهند که از
رابطه ρ=m/V یا D=m/V بدست میآید.
در این رابطه D یا ρ چگالی ماده ،
m جرم جسم و V حجم اشغال شده توسط آن ماده میباشد.
در اندازهگیری چگالیجامدات و مایعات
معمولا جرم را بر حسب گرم (g) یا کیلوگرم (kg)
و حجم را بر حسب سانتیمتر مکعب (cm3)
یا مترمکعب (m3) بیان میکنند
که در این صورت چگالی برحسب واحدهای
کیلوگرم بر متر مکعب (Kg/m3)
یا گرم بر سانتیمتر مکعب (gr/cm3) میسنجند.
چگالی نشانگر این است که
جرم ماده تا چه حد متراکم شده است.
گازها چگالی کمی دارند
زیر ملکولهای گاز فاصله زیادی از یکدیگر داشته
و بخش عمدهای از آنها را فضای خالی اشغال کرده است
در مقابل، ملکولهای مایعات و جامدات بسیار نزدیک به هم هستند،
بنابراین چگالی زیادی دارند.
چگالی یک ماده به فشار و دما نیز بستگی دارد.
چگالی گازها به تغییرات دما و فشار بسیار حساس هستند.
مثلا ، سرب یک ماده چگال است،
زیرا مقدار زیادی از آن در حجم کوچکتر متراکم شده
از طرف دیگر چگالی هوا بسیار کم است.
تغییرات چگالی
چگالی و وزن مخصوص به
تعداد مولکول های موجود در واحد حجم وابسته هستند:
باافزایش دما، فعالیت مولکولی زیاد شده
و تعداد مولکول ها در واحد حجم کم میشود،
در نتیجه چگالی و وزن مخصوص کاهش می یابند.
-
- با افزایش فشار، مولکول ها در واحد حجم زیاد شده
- وچگالی و حجم مخصوص آن افزایش مییابد.
- در حالت کلی چگالدر
- گازها<مایعات<جامدات
چگالی نسبی
مقایسه چگالی دو مایع با یکدیگر یا
مقایسه چگالی یک جامد با یک مایع خیلی راحت است.
اگر چگالی جسمی کمتر از مایع باشد، در آن شناور میشود
و در غیر اینصورت در آن غرق میگردد.
مثلا چگالی چوب از آب کمتر است و برای همین است که
چوب روی آب شناور میماند «نیروی ارشمیدوس».
برای تعیین چگالی نسبی
یک مایع ابتدا جرم تنگ خالی را تعیین میکنیم
بعد جرم پر آب را بدست می آوریم
سپس جرم تنگ پر از سپس جرم تنگ پر از مایع
مورد نظر را اندازه می گیریم.
بدین ترتیب از اختلاف جرم تنگ پر از مایع و تنگ خالی،
جرم مایع و از اختلاف جرم تنگ پر از آب و تنگ خالی،
جرم آب هم حجم آب مایع بدست میآید.
از تقسیم جرم مایع بر جرم آب هم حجم مایع
و هم چگالی نسبی مایع حاصل میشود.
قیف جدا کننده
وسیلهای است که
مایعات را بر اساس شاخص چگالی از هم جدا میکند؛
مثلا اگر مخلوط روغن و آب را در مخزن این دستگاه بریزیم،
بر حسب چگالی مواد در داخل این ظرف تفکیک میشود.
اگر شیر زیر ظرف را باز کنیم،
مایعی که دارای چگالی بالاست، در زیر قرار گرفته
و از دستگاه خارج میگردد
تا اینکه به مرز جدایی مایعات روغن و آب برسد،
در چنین حالتی شیر را میبندیم
و دستگاه با موفقیت دو مایع مخلوط را از هم جدا میکند.
:: بازدید از این مطلب : 160
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0